De inflatie zal dit jaar zeer hoog uitvallen. De verwachting is dat de inflatie gemiddeld bijna 9% zal gaan bedragen voor 2022. Ben je als werkgever verplicht om ook in deze tijden van hoge inflatie een inflatiecorrectie toe te passen op het salaris van werknemers?
In beginsel ben je daar alleen toe verplicht als je dit met de werknemer overeengekomen bent. Dit kan in de arbeidsovereenkomst staan of in een personeelshandboek of cao.
Is er een inflatiecorrectie zonder voorbehoud overeengekomen?
Dan hebben werknemers hier in beginsel recht op. Als je een arbeidsvoorwaarde wil wijzigen heb je daar overeenstemming met de werknemer voor nodig. Kom je daar niet uit, dan heeft een werkgever verschillende mogelijkheden om de arbeidsvoorwaarden toch eenzijdig te wijzigen.
Een werkgever kan de arbeidsvoorwaarden eenzijdig wijzigen door middel van een eenzijdig wijzigingsbeding als dit is overeengekomen. Ook als dit het geval is kan je als werkgever alleen een beroep doen op het eenzijdig wijzigingsbeding als je bij de wijziging een zodanig zwaarwichtig belang hebt dat het belang van de werknemer daarvoor naar redelijkheid en billijkheid moet wijken.
- Van een zwaarwichtig belang is sprake bij zwaarwegende bedrijfseconomische omstandigheden, zoals een slechte financiële positie. Duidelijk moet worden dat het voor de werkgever niet meer mogelijk is om de huidige arbeidsvoorwaarden toe te passen;
- Het belang van een werkgever moet zo zwaarwichtig zijn dat het belang van de werknemer naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid daarvoor moet wijken. Onder andere hoeveel de werknemer er per jaar/maand op achteruit gaat en wat de werkgever doet om dit te matigen spelen bij die afweging een rol.
Is er geen eenzijdig wijzigingsbeding overeengekomen?
Dan kan een werkgever de arbeidsvoorwaarden onder omstandigheden eenzijdig wijzigen door een beroep te doen op goed werknemerschap. Een werknemer moet over het algemeen positief ingaan op redelijke voorstellen van een werkgever die verband houden met gewijzigde omstandigheden op het werk. Een werknemer mag een voorstel alleen afwijzen als aanvaarding redelijkerwijs niet van hem kan worden gevergd. Wij denken graag mee over een redelijk voorstel in dit kader.
Is er een inflatiecorrectie overeengekomen met bevoegdheid om af te wijken?
Dan heb je als werkgever een zogenaamde discretionaire bevoegdheid. Een discretionaire bevoegdheid betekent niet dat de werkgever willekeurig kan besluiten om wel of geen gehele of gedeeltelijke inflatiecorrectie toe te kennen als dit jarenlang eenduidig gebeurde. Het gaat er om dat de discretionaire bevoegdheid moet worden uitgeoefend op basis van goed werkgeverschap. Hoe doe je dat? De volgende punten zijn van belang:
- vooraf duidelijkheid geven over de uitoefening van de bevoegdheid om af te wijken;
- voldoende onderbouwen dat de onderhavige inflatiecorrectie een ongebruikelijk hoog bedrag zou zijn;
- voldoende onderbouwen dat bijstelling in neerwaartse zin gerechtvaardigd is en de werkgever goede gronden heeft om tot haar besluit te komen;
- niet willekeurig toepassen, maar voor iedereen;
- eventueel: alternatieven voor salarisverhoging of een afbouwregeling aanbieden.
Is er niets overeengekomen maar wordt er al jaren een inflatiecorrectie toegepast op het salaris?
Als een bepaalde vergoeding jarenlang wordt toegekend, kan onder omstandigheden een verworven recht ontstaan. Verworven rechten zijn rechten van een medewerker die niet contractueel of wettelijk zijn vastgelegd maar door een structurele toekenning in de praktijk zijn ontstaan.
Wanneer is sprake van een verworven recht?
Dat is afhankelijk van een aantal factoren: 1) de inhoud van de gedragslijn, 2) de aard van de arbeidsovereenkomst en de positie de werkgever en werknemer jegens elkaar innemen, 3) de lengte van de periode waarin de werkgever desbetreffende gedragslijn heeft gevolgd, 4) hetgeen de werkgever en werknemer in verband met deze gedragslijn jegens elkaar hebben verklaard of juist niet hebben verklaard, 5) de aard van de voor- en nadelen die voor de werkgever en de werknemer uit de gedragslijn voortvloeien en 6) de aard en de omvang van de kring van werknemers jegens wie de gedragslijn is gevolgd.
Is op basis van deze factoren sprake van een verworven recht? Dan hebben de werknemers hier in beginsel recht op. Als werkgever zal je aan de hand van de criteria voor eenzijdig wijzigen zoals hierboven uitgelegd moeten betogen waarom je het verworven recht eenzijdig mag wijzigen.
Conclusie
Als er gedurende enige tijd een inflatiecorrectie op het salaris van werknemers is toegepast dan kan je dit als werkgever niet zo maar wijzigen. Om de hoogte van de inflatiecorrectie die je op de salarissen toepast te kunnen wijzigen moet je dit goed onderbouwen en communiceren. Daarnaast kan het zo zijn dat je maatregelen moet nemen om de gevolgen voor werknemers te matigen. Wij hebben veel ervaring met dit soort vraagstukken en denken graag mee. Neem telefonisch of per e-mail contact met ons op en wij kijken met je mee!
