Voordat corona het dagelijkse nieuws bepaalde, stond de Brexit dagelijks in de kranten. Inmiddels is het al een tijdje stiller rondom de Brexit en de gevolgen hiervan. Dit betekent niet dat de uittreding van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie geen gevolgen heeft voor werkgevers en werknemers in Nederland. In dit overzichtsartikel gaan wij in op de gewijzigde posities van werkgevers en werknemers in Nederland.
Brexit
Sinds 1 januari van dit jaar geldt dat er geen sprake meer is van vrij verkeer tussen EU-lidstaten en het Verenigd Koninkrijk. Dit heeft grote arbeidsrechtelijke gevolgen. Voor alle onderdanen van de Europese Unie geldt immers vrij verkeer binnen de Europese Unie. Dit betekent dat zij geen verblijfs- of werkvergunning nodig hebben om in andere EU-lidstaat te mogen verblijven en/of te werken. Voor onderdanen die niet tot een EU-lidstaat behoren, is het verboden om in Nederland te werken (bij een verblijf langer dan drie maanden) zonder een gecombineerde vergunning voor arbeid en verblijf (een zogenaamde “GVVA”), (bij een verblijf korter dan drie maanden) een tewerkstellingsvergunning (een “TWV”), of een andere regeling of richtlijn zoals een Europese Blauwe Kaart, de Kennismigrantenregeling of de Intra Corporate Transferees richtlijn. Onderdanen van het Verenigd Koninkrijk waren tot 1 januari 2021 onderdanen van een EU-lidstaat, dus zij waren tot 1 januari 2021 ook vrij om in Nederland te wonen en te werken zonder een vergunning.
Voor 1 januari 2021 naar Nederland
Afgesproken is dat onderdanen van het Verenigd Koninkrijk die al voor 1 januari 2021 werkzaam waren in de Europese Unie, voldoen aan de voorwaarden van legaal verblijf en werken op basis van de Europese Unie grondrechten, zij dit recht behouden. Voor deze werknemers geldt dat hun werkgever in Nederland geen tewerkstellingsvergunning hoeft aan te vragen. Wel dient de werknemer zelf (en voor de familieleden) een verblijfsvergunning aan te vragen bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (de “IND”). Afhankelijk van de periode dat de werknemer in Nederland woont, kan hij een verblijfsdocument voor tijdelijk verblijf (bij verblijf korter dan vijf jaar) of een permanent verblijfsdocument (bij verblijf langer dan vijf jaar achter elkaar) aanvragen.
Graag wijzen wij erop dat de werknemers uit het Verenigd Koninkrijk uiterlijk 30 juni 2021 via de IND online deze aanvragen dienen te doen.
Na 1 januari 2021 naar Nederland
Het hierboven beschreven overgangsrecht geldt niet voor situaties die ontstaan vanaf 1 januari 2021. Werknemers uit het Verenigd Koningrijk worden aangemerkt als derdelanders. Dat wilt zeggen als iemand die niet de nationaliteit van de Europese Unie, de Europese Economische Ruimte of Zwitserland heeft. Deze werknemers dienen een vergunning voor werk (een TWV) of werk en verblijf (een GVVA) aan te vragen bij de IND. Voor deze werknemers gelden dezelfde regels als alle andere derdelanders. Dat betekent dat alleen een werkvergunning wordt verleend als er geen ‘prioriteit genietend aanbod’ op de Nederlandse en Europese arbeidsmarkt aanwezig is. Werkgevers dienen er dus rekening mee te houden dat aan deze voorwaarden voldaan moet worden indien zij een werknemer uit het Verenigd Koninkrijk willen aannemen. De werkgever moet kunnen aantonen dat intensieve wervingsinspanningen binnen Nederland en Europa geen resultaat hebben opgeleverd.
Dit is een vrij strenge toets. De IND hanteert een soepeler beleid voor vreemdelingen waarvan het duidelijk is dat hun verblijf van tijdelijke aard is, zoals werknemers die tijdelijk worden overgeplaatst in een internationaal concern en bijvoorbeeld (student-) stagiaires. Ook voor kennismigranten en werknemers met een Europese blauwe kaart geldt een soepeler beleid. Bovendien geldt ook voor deze Britten dat als zij zich na minimaal vijf jaar verblijf in Nederland, hier voor onbepaalde tijd willen vestigen, zij ook moeten inburgeren. Dit in tegenstelling door Britten die voorafgaand aan 1 januari 2021 al in Nederland verblijven en/of werkten.
Grensarbeiders
Grensarbeiders zijn werknemers die niet in Nederland wonen, maar wel in Nederland werken. Indien een grensarbeider al voor 1 januari 2021 in Nederland werkte en voldoet aan de overige voorwaarden dan heeft deze recht om in Nederland als grensarbeider te blijven werken. Deze grensarbeider dient wel het document Grensarbeider online aan te vragen. Dit document is gratis en maximaal vijf jaar geldig.
Indien een grensarbeider na 1 januari 2021 start met werkzaamheden in Nederland dan valt deze niet onder de regels van het terugtredingsakkoord. De grensarbeider of zijn werkgever dient dan een tewerkstelstellingsvergunning aan te vragen.
Grensoverschrijdende dienstverlening
De rechten van gedetacheerden vallen niet onder het terugtredingsakkoord. Het vrij verkeer van diensten tussen de Europese Unie en het Verenigd koninkrijk is dan ook per 1 januari 2021 gestopt. De Europese Detacheringsrichtlijn is niet meer van toepassing op Britse werkgevers die personeel detacheren in de Europese Unie.
Wat mogen Britse onderdanen wel zonder vergunning?
Uit de Brexit-deal volgt welke activiteiten kortstondige zakelijke bezoekers in een EU-lidstaat mogen verrichten zonder dat een daarvoor een werkvergunning is vereist. De hieronder opgesomde activiteiten, die niet meer dan 90 dagen in een periode van zes maanden mogen duren, zijn:
• Vergadering en overleg
• Onderzoek en ontwerpen
• Marketingonderzoek
• Opleidingsseminars
• Beurzen en tentoonstellingen
• Verkoop-, aankoop-, after-sales- of after-lease diensten;
• Commerciële transacties
• Vertaling en vertolking
• Inzet van toeristisch personeel
Conclusie
De Brexit heeft ertoe geleid dat werknemers uit het Verenigd Koninkrijk niet meer vrij zijn om binnen de Europese Unie zonder vergunning te verblijven en/of te werken. Er bestaat in Nederland onderscheid tussen werknemers uit het Verenigd Koninkrijk die voor 1 januari 2021 al in Nederland woonachtig en werkzaam waren en werknemers uit het Verenigd Koninkrijk die pas na 1 januari 2021 naar Nederland komen. Voor werknemers uit het Verenigd Koninkrijk die na 1 januari 2021 naar Nederland komen om te werken dienen werknemers een werkvergunning aan te vragen.
In een opvolgend artikel zullen wij verder ingaan op de gevolgen voor de sociale zekerheid en de fiscale gevolgen.
Indien u nadere vragen en/of opmerkingen heeft naar aanleiding van dit artikel, neem dan gerust contact met ons op.
