Er is de laatste weken veel geschreven over misstanden en grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer. Als werkgever kan je daar het volgende van leren:
- Werkgevers hebben niet alleen de wettelijke plicht om zorg te dragen voor een veilige werkomgeving, maar het is ook van het grootste belang voor een gezonde organisatie als er aandacht is voor dit onderwerp.
- De gevolgen van het niet op orde hebben van een veilige werkomgeving kunnen verstrekkend zijn. Denk aan arbeidsongeschiktheid van een slachtoffer, aansprakelijkheid voor eventueel falend beleid in de organisatie, vertrek van waardevolle werknemers én niet in de laatste plaats reputatieschade.
- Anno 2022 kun je – zelfs in een kleine organisatie – niet meer zonder een gedragscode. Hierin moeten gedragsregels zijn opgenomen die duidelijk maken welk gedrag van de werknemers verwacht wordt en welk gedrag niet getolereerd wordt. Ook moet er een helder klachtenprotocol in de gedragscode worden opgenomen wat gevolgd kan worden als het toch mis gaat. Ook als je het niet verwacht, kan je geconfronteerd worden met een melding/klacht. De overheid heeft een handreiking gedragscode opgesteld die je hier kan downloaden.
- Naast het opstellen van duidelijke gedragsregels omvat een goed beleid ten aanzien van ongewenst gedrag de aanwezigheid van een vertrouwenspersoon. Dit kan iemand van binnen de organisatie zijn, maar er kan ook voor worden gekozen om een externe vertrouwenspersoon aan te stellen. Voordeel van een externe vertrouwenspersoon is dat de drempel voor werknemers om melding te doen van grensoverschrijdend gedrag in de praktijk lager wordt ervaren, omdat het gaat om iemand buiten de organisatie waar zij hun verhaal kwijt kunnen. Iedere vertrouwenspersoon (ook een interne vertrouwenspersoon) heeft geheimhoudingsplicht en staat altijd aan de kant van de klager.
- Daarnaast kan het instellen van een klachtencommissie ook onderdeel van een beleid ten aanzien van ongewenst gedrag zijn. Een klachtencommissie kan verplicht zijn op grond van wetgeving (bijvoorbeeld voor zorgaanbieders of voor ambtenaren) of via een CAO (bijvoorbeeld de CAO voor het primair onderwijs). Maar organisaties kunnen ook zelf beslissen om een klachtencommissie in te stellen.
Wat te doen bij een melding/klacht over grensoverschrijdend gedrag?
Als er melding/klacht binnenkomt is het inschakelen van een externe klachtencommissie en/of een onderzoeksbureau soms een verplichting en dan ook de juiste stap indien het gaat om een ernstige en complexe klacht.
In de praktijk zien wij vaak dat het misgaat bij de uitvoering van het onderzoek naar de mogelijke misstand. En dat is ook niet zo gek want in de spanning en hectiek rondom een melding is de kans groot dat er procedurele missers worden gemaakt die een werkgever duur kunnen komen te staan.
Daar komt bij dat externe onderzoeksbureaus vaak kostbaar zijn. Het is de vraag of (kleine) werkgevers voor elke klacht hun toevlucht moeten en willen nemen tot een extern onderzoeksbureau.
Een ander onderbelicht aspect rondom grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer is het bewijs. Het is nog maar de vraag of uit een (extern) onderzoek in voldoende mate vast kan komen te staan dat sprake is geweest van grensoverschrijdend gedrag en bovendien kan dit uitmonden in een welles/nietes discussie.
Als onvoldoende vast komt te staan dat een werknemer zich schuldig heeft gemaakt aan grensoverschrijdend gedrag is veelal het vertrouwen van de werkgever en/of de werknemer geschaad en wil ook de klager niet langer met de bewuste werknemer samenwerken. Wellicht is mediation in dat geval een mogelijkheid, maar hier is geen pasklare oplossing voor. Het is dus het is goed om je als werkgever hiervan bewust te zijn en weloverwogen stappen te nemen.
Conclusie
De conclusie is dat het essentieel is beleid te hebben over grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer én om na ontvangst van de melding een goede afweging te maken of en hoe de klacht onderzocht wordt. Wij hebben veel ervaring met dit soort vraagstukken en denken graag mee in dat proces. Ook helpen we graag mee in het voortraject, zoals de gedragscode op orde brengen. Neem telefonisch of per e-mail contact met ons op en wij kijken met je mee!
