Kun je als werkgever een arbeidsovereenkomst aangaan met een werknemer die nog niet het vereiste diploma heeft behaald, die nog niet beschikt over de voor de functie vereiste VOG verklaring, of die nog niet aan een andere belangrijke voorwaarde heeft voldaan? Hoewel dat ook zal afhangen van de functie en de voorwaarden waaraan nog niet is voldaan, kan in sommige gevallen het opnemen van een opschortende of ontbindende voorwaarde in de arbeidsovereenkomst uitkomst bieden. Het aangaan van de arbeidsovereenkomst of het in stand houden van de arbeidsovereenkomst is dan afhankelijk van het voldoen aan bepaalde voorwaarden. Op zowel de opschortende als de ontbindende voorwaarden in de arbeidsovereenkomst wordt in dit artikel ingegaan.
Wat is het verschil?
- Opschortende voorwaarde: in het geval van een opschortende voorwaarde vangt de arbeidsovereenkomst pas aan zodra de voorwaarde is vervuld. Een arbeidsovereenkomst kan bijvoorbeeld worden aangegaan onder de opschortende voorwaarde dat de werknemer in kwestie binnen twee maanden het vereiste diploma voor de functie heeft behaald.
- Ontbindende voorwaarde: een ontbindende voorwaarde zorgt er aan de andere kant voor dat een arbeidsovereenkomst, die al in werking is getreden, tussentijds eindigt vanwege het intreden van een bepaalde voorwaarde. Denk aan een arbeidsovereenkomst die eindigt (i) zodra een verblijfsvergunning, die nodig is om te kunnen werken in Nederland, wordt ingetrokken, of (ii) wanneer de werknemer niet binnen een termijn van twee maanden na aanvang van de arbeidsovereenkomst beschikt over een VOG.
Tip! Het is als werkgever van belang dat je duidelijk kiest voor de opschortende of de ontbindende voorwaarde. Wanneer je een arbeidsovereenkomst aangaat met een opschortende voorwaarde is het aan te raden nog geen uitvoering te geven aan de arbeidsovereenkomst. Gedachte achter een opschortende voorwaarde is immers dat de arbeidsovereenkomst nog niet is aangevangen. Wanneer je al wel uitvoering wilt geven aan de arbeidsovereenkomst, is het dan ook raadzaam juist voor een ontbindende voorwaarde te kiezen, mits uiteraard voldaan is aan de vereisten.
Wat zijn de vereisten?
Als algemeen vereiste geldt zowel bij een opschortende als bij een ontbindende voorwaarde dat het moet gaan om een toekomstige en onzekere gebeurtenis.
Ontbindende voorwaarde
Aan het opnemen van een ontbindende voorwaarde in de arbeidsovereenkomst worden aanvullende vereisen gesteld, die maken dat de geldigheid van een ontbindende voorwaarde slechts bij uitzondering wordt aanvaard. Zo volgt uit rechtspraak dat:
- de voorwaarde niet strijdig mag zijn met het gesloten ontslagstelsel;
- het intreden van de voorwaarde niet afhankelijk mag zijn van het subjectieve oordeel van de werkgever of de werknemer; en
- bij het intreden van de voorwaarde, de arbeidsovereenkomst in feite inhoudsloos dient te zijn geworden.
Daarnaast is in de wet een aantal ontbindende voorwaarden bij voorbaat nietig verklaard. Zo is het niet mogelijk een bepaling op te nemen dat de arbeidsovereenkomst van rechtswege eindigt wanneer (i) een werknemer trouwt of een geregistreerd partnerschap aangaat, of (ii) in verband met de zwangerschap of bevalling van een werkneemster.
Overigens is in de literatuur de vraag gesteld of de ontbindende voorwaarde onder de WWZ in algemene zin nog wel mogelijk is. Vooralsnog wordt in de rechtspraak aangenomen dat dit wel het geval is, al zal natuurlijk per geval bekeken worden of niet eigenlijk het gesloten ontslagstelsel onterecht wordt omzeild.
Opschortende voorwaarde
In het geval van een opschortende voorwaarde ligt dit anders, omdat met het intreden daarvan geen einde aan een al bestaande arbeidsovereenkomst wordt gemaakt.
Aangenomen wordt daarom ook wel dat een opschortende voorwaarde in beginsel geldig is, mits aan het voornoemde algemene vereiste van een toekomstige en onzekere gebeurtenis is voldaan, én de voorwaarde objectief bepaalbaar is, en niet volledig van de wil van één partij afhankelijk. Daarnaast gelden uiteraard de begrenzingen uit het algemene verbintenissenrecht, waaronder dat de voorwaarde niet in strijd mag zijn met de goede zeden, de openbare orde of dwingend recht.
Wat zijn de gevolgen?
- Opschortende voorwaarde: bij het intreden van een geldige opschortende voorwaarde komt de arbeidsovereenkomst nooit tot stand.
- Ontbindende voorwaarde: bij het intreden van een geldige ontbindende voorwaarde eindigt de arbeidsovereenkomst van rechtswege, zonder dat rekening hoeft te worden gehouden met een opzegtermijn. In bepaalde gevallen kan het zijn dat de werknemer aanspraak maakt op een transitievergoeding. Er bestaat bijvoorbeeld een recht op een transitievergoeding wanneer de arbeidsovereenkomst na een einde van rechtswege op initiatief van de werkgever niet aansluitend is voortgezet, tenzij dit het gevolg is van ernstig verwijtbaar handelen of nalaten van de werknemer.
Tip! Net als dat je vóór intreding van een opschortende voorwaarde nog geen uitvoering moet geven aan de arbeidsovereenkomst, is het af te raden om ná intreding van een ontbindende voorwaarde een werknemer door te laten werken. De werknemer kan zich dan immers op het standpunt stellen dat de arbeidsovereenkomst moet worden geacht te zijn voortgezet, als gevolg waarvan je in beginsel niet later alsnog een beroep kunt doen op de ontbindende voorwaarde. Indien je met een werknemer wilt overeenkomen dat hij/zij langer de tijd krijgt om aan een bepaalde voorwaarde te voldoen, en je de arbeidsovereenkomst om die reden voortzet, is het dan ook raadzaam expliciet overeen te komen dat de ontbindende voorwaarde gedurende die verlenging wordt gehandhaafd.
Conclusie
Het is in bepaalde gevallen mogelijk een opschortende of ontbindende voorwaarde in de arbeidsovereenkomst op te nemen. Het formuleren van een opschortende of ontbindende voorwaarde luistert nauw. Het kan lastig zijn om te beoordelen of een bepaalde opschortende of ontbindende voorwaarde geldig is. Wij hebben veel ervaring met het opstellen en beoordelen van opschortende en ontbindende voorwaarden. Aarzel dan ook niet om bij vragen over een concreet beding contact met ons op te nemen. Wij kijken graag met je mee!
