Is de stageovereenkomst ook een arbeidsovereenkomst? Als je het goed regelt in principe niet, maar de stageovereenkomst heeft wel een aantal kenmerken van een arbeidsovereenkomst waardoor deze soms ook (onbedoeld) een arbeidsovereenkomst is. In ons artikel van 2018 hebben we hier al eens over geschreven. In dit artikel zullen we deze kennis opfrissen, rekening houdend met de meest recente jurisprudentie.
Arbeidsovereenkomst
Volgens de wet is er sprake van een arbeidsovereenkomst wanneer aan de volgende drie voorwaarden is voldaan: i) de ene partij verricht arbeid ten behoeve van de andere partij, ii) ontvangt daarvoor loon, en iii) er bestaat een gezagsverhouding tussen beide partijen.
Stageovereenkomst
De stageovereenkomst is daarentegen niet wettelijk geregeld. In een stageovereenkomst is het aan te raden om ten minste het volgende vast te leggen:
- De duur van de stage;
- De specifieke stagewerkzaamheden die de stagiair zal uitvoeren om zijn of haar eigen kennis en vaardigheden uit te breiden en werkervaring op te doen (hierbij is van belang om op te nemen dat het doel van de stage voor de stagiair is om ervaring op te doen in het kader van de studie);
- Eventuele afspraken over een stagevergoeding die mogelijke onkosten dekt;
- Regelgeving met betrekking tot verlof en verzuim;
- Voorwaarden voor de beëindiging van de stage.
Als in de stageovereenkomst ook onderwerpen van de arbeidsovereenkomst, zoals gezagsverhouding, loon of productieve arbeid aan de orde komen, kan de scheidingslijn tussen deze twee overeenkomsten vervagen. Hoewel partijen dan denken een stageovereenkomst aan te gaan kan op basis van de feitelijke uitvoering, de overeenkomst toch als arbeidsovereenkomst worden beschouwd.
Gevolgen kwalificatie arbeidsovereenkomst: let op!
Indien de overeenkomst wordt beschouwd als een arbeidsovereenkomst, heeft dat aanzienlijke gevolgen. De werknemer heeft dan namelijk recht op vakantiedagen, vakantiegeld, loondoorbetaling bij ziekte en de werknemer geniet ontslagbescherming. De werkgever is verplicht loonbelasting in te houden en premies voor volks- en werknemersverzekeringen te betalen. Ook is de Wet Minimumloon dan van kracht. Sinds 1 januari 2024 is deze wet gewijzigd, en bedraagt het wettelijke minimumuurloon voor werknemers van 21 jaar en ouder €13,27 per uur (zie daarover ook onze recente blog (Verwachte) wetswijzigingen 2024). Bovendien kan de Arbeidsinspectie een boete opleggen aan de werkgever indien de stageovereenkomst wordt gezien als een arbeidsovereenkomst.
Beoordelingsmaatstaf
In de rechtspraak is een maatstaf geformuleerd om de kwalificatie van de overeenkomst te beoordelen. Cruciaal is of de werkzaamheden van de stagiair(e) overwegend in het belang zijn van de opleiding die hij of zij volgt. Als dat het geval is, sneuvelt de kwalificatie als arbeidsovereenkomst op de voorwaarde dat ‘de ene partij zich verbindt voor de ander arbeid te verrichten’. Uit de rechtspraak blijken diverse omstandigheden die relevant kunnen zijn bij de beoordeling aan deze maatstaf. De belangrijkste op een rijtje:
- Leerzame werkzaamheden; de werkzaamheden die de stagiair(e) uitvoert moeten leerzaam zijn met betrekking tot de opleiding. Het opleidingsaspect en de persoonlijke ontwikkeling moet bij de werkzaamheden voorop staan.
- Begeleiding; stagiaires dienen structureel begeleid en beoordeeld te worden. Middels beoordelingsformulieren kan de werkgever dit aantonen.
- Vervangbaarheid; het is niet de bedoeling dat een stagiair(e) wordt opgeroepen om een andere werknemer te vervangen bij bijvoorbeeld ziekte of zwangerschap.
- Vergoeding; een stagiair ontvangt een onkostenvergoeding voor de verrichte werkzaamheden, uitdrukkelijk geen loon.
Tips
Om te voorkomen dat een stageovereenkomst onbedoeld als arbeidsovereenkomst wordt aangemerkt, geven wij tot slot graag enkele praktische tips. Geef prioriteit aan het leereffect en de leerdoelen tijdens de stage. Zorg ervoor dat de activiteiten van de stagiair(e) voornamelijk gericht zijn op het vergroten van zijn/haar kennis binnen de context van de opleiding. Sluit daarom uitsluitend een stageovereenkomst af met een stagiaire die actief een opleiding volgt en dit kan aantonen met een inschrijving bij een onderwijsinstelling. Daarnaast is het van belang, bij het bepalen van de vergoeding, erop te letten dat deze beperkt blijft en uitsluitend dient als onkostenvergoeding.
