Zoals jullie allemaal weten zal de Wet Arbeidsmarkt in balans (‘WAB’) op 1 januari 2020 in werking treden. In juni van dit jaar hebben wij jullie in onze seminars al een update gegeven over de WAB. In ons artikel ”Werkend Nederland is balans?” gaven wij al een overzicht van de plannen. Vanaf deze maand zal er een speciale online serie komen om jullie op de hoogte te stellen van de aankomende wijzigingen in het arbeidsrecht. Elke maand verschijnt er een nieuwe update waarin belangrijke onderwerpen van de WAB aan bod komen. Deze keer bespreken we de ketenregeling.
De WAB en de ketenregeling
De bedoeling van de ketenregeling is dat werkgevers niet eindeloos arbeidscontracten voor bepaalde tijd kunnen aangaan, maar dat zij werknemers op een gegeven moment zekerheid moeten bieden. Door de ketenregeling wordt de werknemer op een gegeven moment geacht (van rechtswege; dus automatisch) voor onbepaalde tijd in dienst te zijn.
Huidig recht – WWZ
De huidige ketenregeling houdt in dat je maximaal drie tijdelijke contracten kunt aangaan in maximaal twee jaar (3×2). Deze keten wordt doorbroken na een tussenpoos van meer dan zes maanden. Eventueel kan nu ook al bij cao worden afgeweken van deze regeling.
In de praktijk blijkt deze ketenregeling niet het gewenste effect te hebben. Werkgevers zijn teveel beperkt in het aangaan van flexibele arbeidscontracten. Als gevolg daarvan zie je in de praktijk dat werkgevers contracten voor bepaalde tijd na 2 jaar niet verlengen. Werknemers worden vervangen of de tussenpoos van minimaal 6 maanden wordt ingezet. Het doel van de WWZ, meer vaste contracten (en daarmee meer zekerheid voor werknemers), wordt daarmee niet behaald. Wat verandert er onder de WAB?
In de praktijk blijkt deze ketenregeling niet het gewenste effect te hebben. Werkgevers zijn teveel beperkt in het aangaan van flexibele arbeidscontracten. Als gevolg daarvan zie je in de praktijk dat werkgevers contracten voor bepaalde tijd na 2 jaar niet verlengen. Werknemers worden vervangen of de tussenpoos van minimaal 6 maanden wordt ingezet. Het doel van de WWZ, meer vaste contracten (en daarmee meer zekerheid voor werknemers), wordt daarmee niet behaald. Wat verandert er onder de WAB?
Nieuw recht – WAB
De werkgever krijgt weer iets meer ruimte bij het aangaan van bepaalde tijd contracten.
• Een keten van maximaal drie tijdelijke contracten mag weer maximaal drie jaar duren (3×3);
• De tussenpoos voor het doorbreken van een keten kan op ruimere gronden bij cao worden ingekort van zes naar drie maanden (bijvoorbeeld bij seizoen werkers);
• Bij cao kan de maximale looptijd en het maximumaantal verlengingen worden aangepast tot vijf jaar respectievelijk vijf verlengingen voor specifieke functies of functiegroepen;
• De ketenregeling is niet meer van toepassing op invalkrachten in het basisonderwijs en speciaal onderwijs bij vervanging wegens ziekte.
• Een keten van maximaal drie tijdelijke contracten mag weer maximaal drie jaar duren (3×3);
• De tussenpoos voor het doorbreken van een keten kan op ruimere gronden bij cao worden ingekort van zes naar drie maanden (bijvoorbeeld bij seizoen werkers);
• Bij cao kan de maximale looptijd en het maximumaantal verlengingen worden aangepast tot vijf jaar respectievelijk vijf verlengingen voor specifieke functies of functiegroepen;
• De ketenregeling is niet meer van toepassing op invalkrachten in het basisonderwijs en speciaal onderwijs bij vervanging wegens ziekte.
Overgangsregeling?
Vanaf wanneer geldt de nieuwe ketenregeling? Vanaf 1 januari 2020.
Hoe om te gaan met lopende arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd? De ketenregeling gaat per direct van kracht. Er is geen overgangsrecht. Dat betekent dat op een arbeidsovereenkomst die eindigt op of ná 1 januari 2020 de nieuwe ketenregeling van drie jaar van toepassing is. Ook als de arbeidsovereenkomst is aangegaan vóór 1 januari 2020.
De oude ketenregeling is nog wel van toepassing wanneer de bepaalde tijd contracten in 2019 (dus vóór het intreden van de nieuwe wet) in totaal de duur van 24 maanden passeren. Dat geldt dus voor alle bepaalde tijd contracten waarvan de eerste uiterlijk 31 december 2018 is aangegaan.
De oude ketenregeling is nog wel van toepassing wanneer de bepaalde tijd contracten in 2019 (dus vóór het intreden van de nieuwe wet) in totaal de duur van 24 maanden passeren. Dat geldt dus voor alle bepaalde tijd contracten waarvan de eerste uiterlijk 31 december 2018 is aangegaan.
Een voorbeeld
Ondanks het overschrijden van een termijn van 2 jaar, toch geen arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd door inwerkingtreding van de nieuwe ketenregeling:
1. De eerste arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd (van 6 maanden) is aangegaan van 1 mei 2018 tot 1 november 2018.
2. Hierop volgt een tweede arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd (voor een periode van 12 maanden) van 1 november 2018 tot 1 november 2019.
3. Daarna volgt een derde arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd (van 12 maanden) van 1 november 2019 tot 1 november 2020.
2. Hierop volgt een tweede arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd (voor een periode van 12 maanden) van 1 november 2018 tot 1 november 2019.
3. Daarna volgt een derde arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd (van 12 maanden) van 1 november 2019 tot 1 november 2020.
Vóór 1 januari 2020 is nog geen sprake van een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd (werknemer is nog geen 2 jaar in dienst). De nieuwe ketenregeling wordt op 1 januari 2020 direct op de lopende derde arbeidsovereenkomst van toepassing. Daardoor ontstaat er nog geen arbeidsovereenkomst van onbepaalde tijd na afloop van de derde arbeidsovereenkomst. Onder de nieuwe ketenregeling mogen de arbeidsovereenkomsten immers maximaal 3 jaar duren. In dit geval is de werknemer nog maar 2,5 jaar in dienst na afloop van de derde arbeidsovereenkomst.
Onder de oude ketenregeling was er in dit geval wel sprake geweest van een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. Dit voorbeeld laat dus zien dat er weer meer mogelijkheden zijn voor het aangaan van arbeidsovereenkomst van bepaalde tijd, zelfs al vóór het ingaan van de nieuwe WAB. Het is wel zaak om met name de komende maanden extra scherp te zijn bij het vaststellen voor welke huidige bepaalde tijd contracten deze extra ruimte er nu al is.
Voor vragen over de ketenregeling of de wijzigingen met de komst van de WAB, neem gerust contact met ons op.
