Wat is de invloed van de avondklok op het arbeidsrecht?

Het kabinet stelt een avondklok in vanaf 23 januari 2021 met een verbod om tussen 21.00 en 04:30 buiten te zijn, behalve in uitzonderingsgevallen. Deze maatregel brengt ook met zich dat de (nog open zijnde) winkels in de levensmiddelenbranche tijdig moeten sluiten. Vermoedelijk zullen diverse andere werkgevers ook eerder hun deuren moeten sluiten.

De invoering van de avondklok zal de nodige arbeidsrechtelijke vraagstukken met zich brengen. Vragen waarop op dit moment nog niet direct een antwoord te geven is.

Wat betekent dit voor oproepkrachten?

Wij staan nu in het bijzonder stil bij de gevolgen voor de oproepkracht. Op 1 januari 2020 is de Wet arbeidsmarkt in Balans (“WAB”) in werking getreden. Uit de WAB volgt dat als de werkgever binnen vier dagen voorafgaand aan de oproep (of 24 uur indien overeengekomen in een toepasselijke cao), de oproep intrekt of wijzigt, de werknemer toch recht heeft op loon over de oproep.

De kans bestaat dat de invoering van de avondklok ertoe leidt dat bepaalde diensten na ingang van de avondklok niet meer uitgevoerd kunnen worden. Indien deze diensten verricht worden door oproepkrachten, die reeds voor deze diensten zijn opgeroepen, kunnen zij aanspraak maken op loon over deze oproep indien de werkgever de oproepkracht niet tijdig (i.e. vier dagen van tevoren (of 24 uur indien overeengekomen in de toepasselijke cao)) heeft afgezegd. In aansluiting op de nu bekende arbeidsrechtspraak in coronazaken betekent dat vermoedelijk de mogelijke loonaanspraken volgend uit de invoering van de avondklok in de risicosfeer van de werkgever liggen.

Met andere woorden: omdat de avondklok op 23 januari a.s. in zal gaan, bestaat mogelijk een loondoorbetaling voor alle diensten die niet meer verricht kunnen worden door oproepkrachten als gevolg van de avondklok en die niet tijdig worden afgezegd door de werkgever. Dat betekent dat werkgevers die op 22 januari nog niet de oproepen schriftelijk/elektronisch hebben ingetrokken in ieder geval te laat zijn om de diensten van 23, 24, 25 en 26 januari 2021 tijdig te annuleren, waardoor dus voor deze diensten na ingang van de avondklok een loondoorbetalingplicht kan bestaan. Indien een werkgever in zijn geheel nalaat de oproepen op de juiste wijze in te trekken, kan dit grote financiële gevolgen hebben.

Wij wijzen in dit verband graag nog dat het mogelijk is om de loondoorbetaling uit te sluiten indien dit is opgenomen in de arbeidsovereenkomst met de oproepkracht. Dit kan alleen voor de eerste zes maanden van de arbeidsduur.

Ons advies

Wij adviseren dan ook om zo spoedig mogelijk na te gaan of reeds gedane oproepen aan oproepkrachten, welke door invoering van de avondklok niet kunnen doorgaan, schriftelijk of elektronisch in te trekken om deze loonaanspraken in ieder geval te beperken. Daarnaast adviseren wij om de arbeidsovereenkomsten van de oproepkrachten te controleren of de loondoorbetalingsplicht de eerste zes maanden is uitgesloten.

Indien je hier specifieke vragen over hebt, of over andere arbeidsrechtelijke vragen, kun je uiteraard contact met ons opnemen.