Recent is de Wet betaald ouderschapsverlof aangenomen door de Tweede Kamer. Werknemers krijgen volgens het voorstel recht op 9 weken betaald ouderschapsverlof gedurende het eerste jaar na de geboorte van een kind. Aanleiding hiervoor is de noodzakelijke implementatie van de Europese Richtlijn betreffende het evenwicht tussen werk en privéleven voor ouders en mantelzorgers. Voor het grootste gedeelte voldoet de Nederlandse wetgeving al aan deze Europese richtlijn, maar nog niet voor wat betreft het recht van iedere werknemer op 2 maanden betaald ouderschapsverlof.
Op dit moment is het ouderschapsverlof onbetaald. Hoewel op cao- of bedrijfsniveau afspraken worden gemaakt, ontvangt maar 25 procent van de werknemers ook daadwerkelijk loon tijdens het ouderschapsverlof. Dit leidt ertoe dat niet iedereen het zich het kan veroorloven om gebruik te maken van dit verlof. Uit onderzoek volgt dat slechts een derde van de ouders ouderschapsverlof opneemt. Het moet met deze nieuwe wet voor zowel mannen als vrouwen makkelijker worden om werk en privé beter te combineren, zodat het aantrekkelijk is om te blijven werken na de geboorte van een kind.
De betaling van een gedeelte van het ouderschapsverlof wordt met dit wetsvoorstel geregeld.
Welke mogelijkheden tot geboorte- en ouderschapsverlof zijn er nu geregeld?
Geboorteverlof voor partners
Sinds 1 januari 2019 – na invoering van de zeer toepasselijke wetgeving afgekort WIEG – hebben partners (met een fulltime dienstverband) recht op 5 werkdagen verlof direct na de geboorte van hun kind. Daarvoor bestond dit geboorteverlof slechts uit 2 werkdagen. Deze dagen worden door de werkgever doorbetaald en moeten binnen 4 weken na de geboorte van kind worden opgenomen.
Daarnaast bestaat sinds 1 juli 2020 het aanvullend geboorteverlof voor partners. Partners kunnen tot 5 weken aanvullend geboorteverlof opnemen binnen 6 maanden na de geboorte van het kind. Bij het aanvullend geboorteverlof krijgen partners geen salaris maar betaalt het UWV 70 procent van hun dagloon (en 70 procent van het maximumdagloon) uit via een uitkering. De werkgever vraagt de uitkering aan bij het UWV en betaalt de werknemer uit.
Ouderschapsverlof
Ook bestaat het onbetaald ouderschapsverlof. Ouders mogen voor ieder kind tot 8 jaar oud 26 maal de arbeidsduur per week aan verlof opnemen. Indien een werknemer 36 uur per week werkt, heeft hij in totaal recht op 26 maal 26 uur ouderschapsverlof per kind. Dit verlof dient de werknemer tenminste 2 maanden van tevoren schriftelijk aan te vragen. De werkgever mag het ouderschapsverlof niet weigeren. Slechts in geval van zwaarwegende bedrijfs- en/of dienstbelangen kan de werkgever met de werknemer tot 4 weken voordat het verlof ingaat, in overleg over de invulling daarvan wijzigen.
Wat houdt het (nieuwe) ouderschapsverlof in?
Ouders krijgen straks een uitkering van het UWV ter hoogte van 50 procent van hun dagloon, tot 50% van het maximum dagloon. Het maximumdagloon bedraagt vanaf 1 juli 2021 EUR 225,57 bruto per dag, dus dat zou betekenen een uitkering met een maximum van EUR 112,79 bruto per dag en EUR 2.453,07 bruto per maand. Het maximumdagloon wordt ieder half jaar geïndexeerd.
De belangrijkste voorwaarde is dat deze 9 weken alleen worden betaald als dit verlof in het eerste levensjaar van het kind wordt opgenomen. Het doel is dat gezinnen meer tijd krijgen om te wennen aan de nieuwe situatie en ook gezamenlijk bewust keuzes kunnen maken over de verdeling van werken en zorgen.
Het verlof dat niet in het eerste levensjaar van het kind wordt genoten, kan alsnog worden toegevoegd aan de 17 weken onbetaald verlof na het eerste levensjaar. Wanneer het betaalde verlof niet in het eerste jaar wordt genoten, wordt het (restant) van het betaalde verlof omgezet in onbetaald ouderschapsverlof. Dit onbetaalde verlof kan tot de 8e verjaardag van het kind worden opgenomen.
Moeders hebben overigens ook recht op deze 9 weken betaald ouderschapverlof, naast het reeds bestaande zwangerschaps- en bevallingsverlof. Tot slot geldt deze regeling ook bij adoptie of pleegzorg. Het betaalde ouderschapsverlof kan dan worden opgenomen tot 1 jaar na opname van het kind in het gezin.
Kort samengevat
De overheid probeert de kloof tussen partners te verkleinen door invoering van 9 weken betaald ouderschapsverlof. Via het UWV krijgen werknemers de mogelijkheid ouderschapsverlof op te nemen in het eerste levensjaar van het kind waarbij 50 procent van het dagloon, gemaximeerd op 50 procent van het maximumdagloon betaald wordt.
De vraag is of deze wetgeving tot gevolg heeft dat in de praktijk iedere werknemer 9 weken betaald ouderschapsverlof op zal nemen. Immers is er nog steeds sprake van minimaal 50 procent aan inkomensverlies gedurende deze 9 weken. Wij zijn benieuwd naar de ontwikkelingen op dit vlak.
Zijn er vragen over dit topic? Neem gerust contact met ons op.
