In dit artikel worden de belangrijkste gevolgen van de Wet Huis voor Klokkenluiders besproken.‘Klokkenluiden’, dat wil zeggen: het melden van misstanden binnen een bedrijf of organisatie, lijkt aan populariteit te winnen. Het Adviespunt Klokkenluiders zag in het jaar 2015 een toename van maar liefst 32% in het aantal klokkenluiderszaken ten opzichte van 2014. Het gros van de zaken speelde zich af in de zorgsector, op de voet gevolgd door de sector zakelijke dienstverlening. Deze trend is al enkele jaren zichtbaar; in het nieuws zagen we spraakmakende (vaak Amerikaanse) zaken zoals die van Edward Snowden, Chelsea (voorheen Bradley) Manning en Wikileak’s Julian Assange.
Veel klokkenluiders ondervinden negatieve gevolgen van een melding, zoals negatieve bejegening door collega’s, pesten, bedreiging, isoleren, schorsing, geen promotie maken, overplaatsing of zelfs ontslag. Met het doel misstanden vaker en eerder in kaart te brengen is op 1 juli 2016 de Wet Huis voor Klokkenluiders in werking getreden.
Interne klokkenluidersregeling
Een werkgever met ten minste 50 werknemers is verplicht een interne regeling te treffen voor het melden van (redelijke vermoedens van) misstanden. In deze ‘klokkenluidersregeling’ staat hoe de werkgever omgaat met meldingen van een vermoeden van een misstand, in ieder geval vermeldt de regeling dat de persoon bij wie de melding gedaan dient te worden vertrouwelijk omgaat met de melding. Als een melding is gedaan, dient de werkgever te onderzoeken of er daadwerkelijk sprake is van een misstand binnen de organisatie. Van een misstand kan enkel sprake zijn wanneer een maatschappelijk belang in gevaar komt, zoals schending van een wettelijk voorschrift, gevaar voor de volksgezondheid, voor de veiligheid van personen of voor de aantasting van het milieu. Komt de werkgever tot de conclusie dat er een misstand is binnen zijn onderneming, dan moet hij passende maatregelen treffen.
Wanneer een werknemer op redelijke gronden een melding heeft gedaan van zijn vermoeden, te goeder trouw en zorgvuldig heeft gehandeld, dan mag zijn werkgever hem niet om die reden benadelen (bijvoorbeeld schorsen, ontslaan of overplaatsen).
Let wel: een klokkenluidersregeling moet ter instemming worden voorgelegd aan de ondernemingsraad!
Huis voor klokkenluiders
Het Huis voor klokkenluiders kan, eerst nadat bij de werkgever een melding is gedaan van dat vermoeden, een onderzoek instellen naar vermoedens van misstanden. Als de werkgever geen klokkenluidersregeling heeft, of wanneer de werkgever niet voldoende doet met de melding, dan kan de werknemer een melding doen bij het Huis. Werknemers kunnen ook bij het Huis terecht voor advies over het doen van een interne melding.
Voldoet uw onderneming al aan de verplichtingen van de Wet Huis voor klokkenluiders? Workx advocaten adviseert u graag over het opstellen van een interne procedure voor klokkenluiders. Workx advocaten staat ook ondernemingsraden en werknemers bij ten aanzien van klokkenluiderszaken.
