Ziekte en vakantie; hoe zit dat eigenlijk?

Stel, je hebt een vakantie geboekt, maar je wordt vlak voor of tijdens die vakantie ziek. Kunnen de opgenomen vakantiedagen dan nog steeds van het vakantiesaldo worden afgeboekt? En hoe zit het met de werknemer die tijdens ziekte geen vakantie opneemt – vervallen zijn/haar vakantiedagen dan na verloop van tijd? Op die beide vragen is door de Hoge Raad eind vorig jaar duidelijkheid verschaft.

Opnemen van vakantie tijdens ziekte

Als uitgangspunt geldt dat wettelijke vakantiedagen zes maanden na het kalenderjaar waarin de aanspraak is verworven vervallen, tenzij de werknemer tot aan dat tijdstip redelijkerwijs niet in staat is geweest om vakantie op te nemen.

De Hoge Raad heeft verduidelijkt dat deze “tenzij-uitzondering” aan de orde is als een werknemer niet in staat is om te re-integreren. De gedachte hierachter is, dat vakantie is bedoeld voor recuperatie; een langdurig zieke werknemer die niet kan re-integreren, kent geen noodzaak tot recuperatie. De vervaltermijn is in dat geval dus niet van toepassing.

Is een zieke werknemer echter wel in staat om te re-integreren, dan wordt hij ook geacht in staat te zijn om vakantie op te nemen. Re-integrerende werknemers hebben namelijk wel behoefte aan recuperatie, hetgeen de korte vervaltermijn rechtvaardigt.

Verrekenen van ziektedagen met een reeds vastgestelde vakantie

Maar hoe zit het als de vakantie al is vastgesteld, en de werknemer op een later moment ziek wordt (voorafgaand of tijdens de vakantie)? Dit was aan de orde in de zaak bij de Hoge Raad: Werknemer had zich bij zijn werkgever gemeld met de vraag of hij in de zomer, vijf weken mocht gaan rondrijden met zijn camper in Noorwegen. Deze aanvraag werd goedgekeurd echter meldde de werknemer zich een maand later ziek. Een week voordat hij op vakantie zou gaan, is de werknemer door de bedrijfsarts gezien. Deze stelde vast dat de werknemer arbeidsongeschikt was voor zijn eigen werk en ander werk. De werknemer bevestigde aan de bedrijfsarts dat hij desondanks voornemens was om op zijn opgenomen vakantie te gaan en dit heeft hij tevens gemeld aan zijn supervisor. Vervolgens heeft de werkgever 29 vakantiedagen afgeschreven. Ten onrechte, zo volgt uit de uitspraak van de Hoge Raad.

Op grond van de wet kunnen ziektedagen niet als vakantiedagen worden aangemerkt, tenzij de werknemer hiermee instemt of dit bij schriftelijke overeenkomst is overeengekomen. De Hoge Raad heeft verduidelijkt dat het voor de vraag of ziektedagen met vakantiedagen kunnen worden verrekend niet relevant is of de werknemer in staat is om te re-integreren. Ook als dat niet het geval is, kan verrekening plaatsvinden. Vereist is dan dus wel dat de werknemer hiermee heeft ingestemd, of dat dit bij schriftelijke overeenkomst is overeengekomen:

  • Instemming: De instemming dient uitdrukkelijk en gericht te zijn. Niet voldoende is dat een werknemer die ziek wordt voor de vakantie aan zijn bedrijfsarts en/of zijn leidinggevende kenbaar maakt dat hij met vakantie wil gaan, zoals aan de orde in de zaak die zich bij de Hoge Raad voordeed. Instemming kan zowel voor wettelijke als bovenwettelijke vakantiedagen.
  • Schriftelijke overeenkomst: Dit kan ook bij cao. Een schriftelijke overeenkomst kan alleen voor bovenwettelijke vakantiedagen.

TIP! Indien een werknemer voordat hij ziek werd een vakantie heeft vastgesteld, dien je als werkgever dus expliciet instemming te vragen aan de werknemer voor het afboeken van de vakantiedagen tijdens ziekte.