Stemmen onder werktijd? De verschillende vormen van calamiteitenverlof

De Tweede Kamerverkiezingen staan voor de deur en dat betekent dat we naar de stembus mogen. Iedere Nederlander van 18 jaar en ouder heeft het recht om te stemmen. Maar dat recht is niet altijd praktisch te combineren met een volle werkdag. De stembureaus zijn open van 7.30 tot 21.00 uur, maar wie in ploegendienst werkt, lange reistijden heeft of in de zorg of horeca werkt, kan in de knel komen.

Daarvoor biedt de wet een oplossing: het calamiteitenverlof. In dit artikel gaan we in op de verschillende vormen van calamiteitenverlof en ander kort verzuimverlof, en de regels die daarbij gelden.

Calamiteitenverlof en ander kort verzuimverlof

De Wet arbeid en zorg bepaalt dat een werknemer recht heeft op kortdurend verlof met behoud van loon indien niet gewerkt kan worden door een bijzondere oorzaak. Dit bijzondere verlof wordt aangemerkt als calamiteitenverlof. Het verlof mag worden opgenomen wanneer een werknemer onmiddellijk vrij moet nemen wegens onvoorziene omstandigheden. Het gaat om korte afwezigheid: van enkele uren tot maximaal een paar dagen, afhankelijk van de situatie.

Voorbeelden van situaties waarin calamiteitenverlof mogelijk is

  • Een kind of gezinslid dat plotseling ziek wordt en waarvoor direct gezorgd moet worden.
  • Een overstroming, brand of inbraak in de woning.
  • Een onverwacht ongeluk of overlijden van een naast familielid.
  • Het aangeven van een geboorte bij de gemeente.
  • Het bijwonen van de bevalling van de partner.
  • Het uitbrengen van een stem indien dat alleen onder werktijd kan.

Hoe lang duurt het calamiteitenverlof?

De duur van het verlof hangt af van de noodsituatie. De wet geeft geen vaste termijn, maar beperkt het verlof tot ‘een korte, naar billijkheid te bereken tijd’. Vaak gaat het om een paar uur tot enkele dagen. Als sprake is van noodzakelijke zorg voor een ander en langer verlof nodig is, gaat het calamiteitenverlof na één dag al over in kortdurend zorgverlof.

Doorbetaling van loon

Tijdens calamiteitenverlof behoudt de werknemer het recht op loon. De werkgever mag het loon niet inhouden of verrekenen.

Praktisch advies voor werkgevers

  • Leg in het personeelshandboek duidelijk vast in welke gevallen werknemers recht hebben op calamiteitenverlof.
  • Beperk de administratieve drempels: het doel van het verlof is juist snelle handelingsvrijheid.
  • Zorg dat een collega het werk tijdelijk kan overnemen.
  • Controleer na afloop of de duur en omstandigheden redelijk waren.

Samenvattend

Calamiteitenverlof is bedoeld voor onverwachte, urgente situaties waarin een werknemer direct vrij moet nemen. Een goed beleid rondom calamiteitenverlof voorkomt discussie en bevordert vertrouwen binnen de organisatie.

Heb je vragen over het calamiteitenverlof? Neem dan gerust contact met ons op!