Hoewel de Wet werken waar je wilt door de Eerste Kamer is verworpen, blijkt uit onderzoek van het CBS dat – ook zonder deze wet – maar liefst 52% van alle werkenden in Nederland in 2023 regelmatig vanuit huis werkte. Op grond van de Nederlandse Arbowetgeving dienen werkgevers een veilige en gezonde werkomgeving te waarborgen, ook als het gaat om de thuiswerkplek van een werknemer. Maar: welke arbowetgeving is er eigenlijk van toepassing? Hoe kan een werkgever eigenlijk toezicht houden op de werkplek, aangezien deze niet zomaar de woning mag betreden? En hoe zit het eigenlijk met de privacy? Daar gaan wij in dit artikel op in.
Toepasselijke Arbowetgeving
De zorgplicht van de werkgever is gebaseerd op de Arbowet, het Arbobesluit en het Burgerlijk Wetboek (artikel 7:658). Hieruit volgt dat er o.a. op de werkgever een verantwoordelijkheid rust om te waarborgen dat de thuiswerkplek ergonomisch verantwoord is ingericht. Wanneer de werknemer thuiswerkt, geldt echter een ‘verlicht’ arbo-regime. Zo hoeft de werkgever voor de thuiswerkende werknemer geen vluchtwegen, kleedruimtes en toiletten te faciliteren. Een werkgever doet er goed aan om te peilen bij zijn werknemers welke arbeidsmiddelen zij reeds in huis hebben voor een thuiswerkplek, en wat eventueel nog ontbreekt.
Naast de zorg voor een ergonomisch ingerichte thuiswerkplek, dient de werkgever beleid te voeren gericht op het beperken van de psychosociale arbeidsbelasting. Dit houdt onder andere in dat de werkgever ervoor moet zorgen dat de werkdruk binnen aanvaardbare grenzen blijft. Het kan lastig zijn voor werkgevers om hierop tijdig te anticiperen. Het hebben van regelmatig persoonlijk contact tussen de werkgever en de werknemer is daarbij van belang. Het wekelijks organiseren van teamvergaderingen waarin de werkdruk wordt besproken kan daar bijvoorbeeld bij helpen.
Toezien op naleving van de toepasselijke Arbowetgeving
Werkgevers staan dus voor de uitdaging om, conform de geldende Arbowetgeving, te zorgen voor een veilige en gezonde werkomgeving, zelfs binnen de muren van de woningen van hun werknemers. Echter, het vervullen van deze verantwoordelijkheid wordt bemoeilijkt doordat werkgevers niet fysiek aanwezig kunnen zijn om dagelijks te controleren of de bureaustoel goed is afgesteld of werknemers voldoende pauzes nemen. Maar wat kan je als werkgever dan wél doen?
In de praktijk:
- schakelen werkgevers vaak ergonomisch adviseurs in, die in samenspraak met de werknemer langsgaan om hen te assisteren bij het inrichten van hun werkplek (live of via beeldbellen); en
- werken sommige werkgevers met een checklist die zij door de werknemers laten ondertekenen, waarin de verschillende onderdelen van een ergonomische werkplek zijn opgenomen
Ten aanzien van het beperken van de psychosociale arbeidsbelasting is het belangrijk dat een werkgever afspraken maakt met zijn werknemers over hun (on)bereikbaarheid voor de werkgever, collega’s, opdrachtgevers en andere relaties van de werkgever. Daarbij is het bij de meeste organisaties aan te raden om de bereikbaarheid te beperken tot reguliere werktijden. Werkgevers kunnen ook denken aan een registratieplicht voor de werknemer om de daadwerkelijk gewerkte uren bij te houden en te rapporteren.
De privacywetgeving als grens aan het toezicht houden
De privacywetgeving kan de wijze van toezicht houden beperken, aangezien het controleren van thuiswerkende werknemers een inbreuk kan vormen op hun privacy. Daarom zijn hier strikte voorwaarden aan verbonden.
Kort samengevat, zal het gebruik van software voor het monitoren van de ergonomische thuiswerkplek en het beperken van de psychosociale arbeidsbelasting doorgaans leiden tot de verwerking van persoonsgegevens. Conform de AVG:
- is de werkgever verplicht de werknemer te informeren over de manier waarop deze gegevens worden verwerkt. In de praktijk gebeurt dit vaak aan de hand van een algemene privacyverklaring of informatiebrief.
- Daarnaast moet het belang en het doel van de werkgever bij het schenden van de privacy zwaarder wegen dan het belang van de werknemer.
- Tenslotte moet het nagestreefde doel niet op een minder ingrijpende wijze kunnen worden bereikt. Dat betekent dat de controle noodzakelijk moet zijn.
Kortom
Met thuiswerken als groeiende trend, staat de verantwoordelijkheid van werkgevers om te voldoen aan de Arbowetgeving in de spotlight. Dit omvat met name het bieden van ergonomische voorzieningen en het beheersen van de psychosociale arbeidsbelasting.
In de dagelijkse praktijk treffen werkgevers diverse maatregelen om ergonomische standaarden te handhaven. Hierbij schakelen zij vaak ergonomische adviseurs in en hanteren zij checklists. Ook kan worden gedacht aan het sluiten van overeenkomsten met werknemers omtrent beschikbaarheid, of aan een registratieplicht voor gewerkte uren (uiteraard met inachtneming van privacyregels).
Meer tips of advies nodig? Wij denken graag mee. Neem contact met ons op!
